Een gids voor de beginnende straatfotograaf

Een gids voor de beginnende straatfotograaf (onderwerp: straatfotografie)

Een straatfotograaf werkt op straat en om deze reden moet de fotograaf over veel vaardigheden beschikken. Allereerst moet de fotocamera van a tot z bekend zijn. Ook moeten de technieken worden beheerst om een goede foto te kunnen maken. Maar hoe is het om als straatfotograaf te fotograferen? Hoe is het mogelijk om foto’s te maken tijdens snel veranderende en moeilijke omstandigheden? Oké, het is moeilijk en populair gezegd is het ‘uitdagend’. Maar desalniettemin worden veel fotografen aangetrokken door de straat en haar omgeving: de straat als een niet controleerbare werkomgeving voor fotografen. Dit artikel bespreekt enkele tips voor startende straatfotografen. Sommige foto’s voor dit onderwerp zijn gemaakt in Milaan: (C) H. de Pagter | blue eye fotografie

Het zijn de spreekwoordelijke open deuren, maar straatfotografen houden van fotograferen op straat en de omgeving daarvan. Deze fotograaf houdt van kijken en observeren wat er zoal op straat gebeurt. Op zoek naar mooie (split-second) momenten, interessante mensen en situaties. Ik houd er zelf van om naar steden, waar ook ter wereld, te reizen. New York, Parijs en Londen zijn prachtige steden voor straatfotografie. Maar ook plaatsen ‘om de hoek’ zoals Rotterdam, Amsterdam en Bergen op Zoom lenen zich uitstekend voor straatfotografie. Dus de ideale stad om te fotograferen hoeft niet ver weg te zijn.

Hard werkende vriendelijke dames

  

 

Straatartiest heeft pauze (H.De Pagter)

Een belangrijke tip om mee te beginnen is een eenvoudige, namelijk: bedenk vooraf wat u wilt fotograferen. Zijn het oude personen, interessante vrouwen of mannen, spelende kinderen, rokende of telefonerende mensen op straat, bijzondere of opvallende kleding, mannen met een baard, hoed of pet of winkelende dames overladen met boodschappen tassen van dure merken?
U ziet al dat er veel keuze is. Vooraf kiezen helpt u gericht te blijven observeren en fotograferen op straat, anders wordt u horendol (of stapel mesjogge van de drukte). Besef, dat het fotograferen op straat concentratie, alertheid en paraatheid vereist. U heeft het druk en door te focussen op een fotografeerdoel blijft het overzichtelijk.

Een zoektocht op het internet toont aan, dat enkele straatfotografen een dringend advies geven voor wat betreft het gebruik van apparatuur in het algemeen en het objectief in het bijzonder. Eén ding staat vast: neem nooit teveel aan apparatuur mee. Veel apparatuur betekent meer gewicht. Een straatfotograaf legt per dag vele kilometers te voet af en veel gewicht mee torsen is dan geen sinecure. In ieder geval neemt u de volgende spullen mee: een fotocamera met objectief, mogelijk een extra objectief met ander brandpunt, een flits (met kabel) en wat extra zaken als een reserve batterij en een lichtmeter. Het laatste is niet per se noodzakelijk, maar wel handig. Een lichtmeter geeft u, wanneer u maar wilt, informatie over de lichtomstandigheden waar u zich op dat moment in bevindt. Belangrijk is om te werken met snelle focus. Dit betekent dat niet alleen uw objectief snel moet kunnen scherpstellen maar ook de camera zelf.

Als u zich geen zorgen wilt maken over het licht, dan is het advies om een lichtsterk objectief te gebruiken. Een dergelijk objectief voldoet uitstekend tot en met invallende duisternis, tenminste als het een f/1.4 objectief betreft. Met invallende duisternis wordt het fotograferen met een f/1.8 of een f/2.8 een probleem dat met het verhogen van de ISO waarde opgelost kan worden. Om snel te kunnen fotograferen, is het gebruik van een lichtmeter aan te bevelen om te allen tijde de instelling van de camera accuraat te hebben.
Om de kans op het mislukken van een foto te minimaliseren is mijn persoonlijke voorkeur het gebruik van de diafragma voorkeuze stand. Met de diafragma voorkeuze kunnen niet alleen alle lichtomstandigheden ‘gemanaged’ worden, maar ook de scherptediepte. Zo heeft u eenvoudig volledige controle over de te maken foto in - nagenoeg – alle omstandigheden. Het enige wat u extra kan helpen, is het bijstellen van de ISO waarde.
Maakt u zich zorgen over de zon (bijvoorbeeld teveel tegenlicht)? Schroom niet om de flitser te gebruiken. Bevestig de flitser met een kabel (los) aan uw camera en maak alle foto’s met flits. Niets op tegen en het geeft een apart effect. Een richtlijn voor het instellen van de camera voor straatfotografie met gebruik van een flitser:
ISO 100 – 200, diafragma 5.6 en een sluitertijd tussen de 1/60e – 1/200e seconde (afhankelijk van het gewenste effect). Natuurlijk is het noodzakelijk om het richtgetal van uw flitser te weten om te bepalen op welke afstanden u kunt fotograferen met flits.

Overal is actie (H. De Pagter)

En zijn er mooie mensen om te fotogaferen

Inmiddels is het duidelijk geworden dat snel scherpstellen cruciaal is om op het juiste moment de juiste foto te maken. Indien uw camera of objectief onvoldoende snel scherp kan stellen, dan is het een overweging om de continu scherpstel modus te gebruiken. Bent u niet overtuigd over de scherpstel snelheid, gebruik dan een groothoek objectief. Het scherptebereik van een groothoek objectief ligt dichterbij en reikt dan tot het oneindige. Perfect voor straatfotografie als geen scherptediepte gewenst is.

Nu enkele belangrijke onderwerpen aangaande de apparatuur zijn behandeld, is het tijd om over de onderwerpen na te denken: de mensen. Een veel gehoorde vraag van beginnende straatfotografen is die naar de reactie van de mensen die worden gefotografeerd. Specifiek is de vraag of de gefotografeerden snel boos worden? Normaliter vinden mensen het wel goed als ze gefotografeerd worden en worden zeker niet boos. Als iemand merkt dat hij/zij is gefotografeerd, knik dan vriendelijk als dank of bedank hem of haar echt. Vriendelijkheid is het toverwoord. Geef de mensen een vriendelijke lach of een knikje, dat doet wonderen. Daarbij vinden mensen het ook wel leuk of interessant dat ze worden gefotografeerd. Er zijn gefotografeerden die een praatje aanknopen en vragen naar het hoe en waarom van de foto’s. Dit kan leiden tot leuke gesprekken die ook nog eens afgesloten kunnen worden met een foto van de gesprekspartner. 

Vriendelijke mensen

Locale interactie

 

Een gulden regel is dat het geen waarde heeft om te vertellen dat de foto’s voor commerciële doeleinden gebruikt gaan worden. Voor eigen gebruik, portfolio of weergave op een eigen fotowebsite zullen weinigen bezwaar maken. Zelf neem ik altijd een stapeltje visitekaartjes mee. Deze geef ik af als blijkt dat mensen graag meer foto’s willen zien of als ze hun eigen foto willen opzoeken. Een extra ‘service’ is om tijdelijk een webpagina te maken met foto’s van die desbetreffende stad. Mensen kunnen dan met eigen ogen hun mooie foto zien (als ze dat zouden willen). Tegenwoordig is het eenvoudig om een leuk kaartje te laten maken, of dat zelf te doen, waar uw naam en website op staat. Kleine moeite tegen lage kosten en een groot plezier voor anderen.

 

Een minderheid van de mensen vindt het niet leuk om te worden gefotografeerd. Maak in ieder geval snel de foto en loop daarna gewoon door. Mensen zijn vaak eerst enigszins ‘overdonderd’ en beseffen pas later dat er een foto is genomen. Door direct na de foto-opname door te lopen zullen weinigen gaan aangeven dat ze het niet leuk vonden om gefotografeerd te worden.
Ook hier is snelheid van handelen belangrijk. Niet om de juiste foto te maken, maar om überhaupt iemand te kunnen fotograferen. Als u te langzaam of te opvallend fotografeert, kan iemand wegduiken of het hoofd afkeren. Weg fotomoment.
Een tip: kijk niet opvallend naar iemand die u wilt fotograferen. Blijf alert maar achteloos rond kijken tot het moment dat de foto geschoten kan worden en klik! En wat als u wordt aangesproken door iemand die het niet leuk vond dat hij/zij werd gefotografeerd? Heb dan een opmerking paraat om direct te reageren. Ik meen dat het straatfotografe Vivian Maier was die een kordate reactie gaf aan zulke mensen. In het Engels komt de korte dialoog het beste tot zijn recht, dus:
subject with angry tone: “Why did you photograph me?”
Maier: “I didn’t.” (en liep gewoon door).

foto H. De Pagter

Daklozen leven op straat, dat is hun thuis. Er zijn straatfotografen die geen foto’s maken voor daklozen. Dit is een principieel en/of ethisch dilemma. Daklozen hebben er niet voor gekozen om op straat te (moeten) leven en verdienen daarom alleen al respect voor hun situatie met erkenning van hun privacy (= geen foto’s).
Bedenk dat het een mening is (en voor de duidelijkheid niet mijn mening).
Als u zich hierin kunt vinden, dan maakt u geen foto’s van daklozen. De man op de foto links vond het onplezierig te worden gefotografeerd en vertikte het om in de camera te kijken. Zijn keuze geconfronteerd met mijn keuze.

Een veel gelezen advies is om u op straat niet als fotograaf te kleden en te gedragen. Graag sluit ik mij hierbij aan. U bent onderdeel van het straatleven op dat moment, dus kleedt u ook als zodanig. Draag gewone kleding die past bij de omstandigheden, dus laat uw fotovest en fotohoed lekker thuis. Neem een kleine fototas mee en houd het daarbij. Gedraag u niet als fotograaf, maar verstop u zelf ook niet! Verstop ook niet uw camera, want dat geeft de indruk alsof u iets stiekems wilt doen en dat is niet het geval. Houd uw camera paraat om te fotograferen en dat hoeft niet opzichtig te gebeuren.

Bezoek niet alleen de bekende toeristenplekken, maar ook de straatjes achteraf waar de locale mensen vertoeven. Hier praten en lachen de mensen met elkaar, ze interacteren. Voor u de mooiste plekken om de mooiste foto’s te maken. Natuurlijk zijn toeristen leuk om te fotograferen, zeker als ze grote overvolle merktassen dragen, maar voor een echte ‘couleur locale’ moet u van het toeristische pad afwijken.

Gaat straatfotografie alleen over het maken van foto’s van mensen? Nee, zeker niet. Het heeft ook alles te maken met het fotograferen van de straat, de gebouwen en alles wat zich erboven of eronder bevindt. Mooie gebouwen en het verkeer zijn ook prettige foto-onderwerpen, evenals alles wat op straat gebeurt. Maar als personen onderdeel uitmaken van uw straatfotografie geeft dat een extra dimensie, zoals verhoudingen, een beweging, een expressie of iets dat de kijker nieuwsgierig maakt. Mensen op een foto maken de foto menselijker en persoonlijker.


En dan is er een regel voor straatfotografen die aangeeft mensen niet van achteren te fotograferen. Er wordt zelfs beweerd dat een persoon gefotografeerd van achteren, een gemiste foto is. In zijn algemeenheid klopt het wel dat veel ‘van achteren’ genomen foto’s niet interessant zijn, maar blijf alert op positieve uitzonderingen. Ogen open houden en op zoek blijven naar mooie fotomomenten, ook al zijn deze ‘gefotografeerd van achteren’. Overtreed de regels waar nodig en wees creatief.



Mensen van achteeren fotograferen is ook straatfotografie (H. De Pagter)

Veel straatfotografen publiceren hun foto’s in zwart-wit. Dit betekent niet automatisch dat straatfotografie in kleur obsoleet is. Het is een persoonlijke keuze. Er is een ontwikkeling te bespeuren dat jongere straatfotografen meer in kleur werken met hele goede foto’s als resultaat. Ligt uw voorkeur bij kleurenfotografie, dan kunt u dat doortrekken naar straatfotografie. Het is aan te bevelen om de door u zelf ontwikkelde stijl ook te laten gelden voor uw straatfotografie.
Mijn persoonlijke voorkeur ligt bij zwart-wit fotografie en dus ook bij straatfotografie in zwart-wit. Een kwestie van het maken van een keuze en deze keuze volgen. Ik denk dan ook in zwart-wit en dat maakt het fotograferen gemakkelijker, omdat je goede foto’s eerder herkent of onderkent. Door in zwart-wit te fotograferen wordt de aandacht gevestigd op het onderwerp van de foto. Kleur geeft een extra dimensie aan een foto, maar kan ook afleiden, hetgeen niet het geval is bij een zwart-wit foto. Nogmaals, het is een persoonlijke voorkeur. Het is aan u om uw voorkeur te kennen, te weten wat uw stijl is en wat uw sterke foto-eigenschappen in zijn algemeenheid, en voor straatfotografie in het bijzonder, zijn.

Een zanger en een student van de kunstacademie. Beide foto’s in zwart-wit om de expressie te benadrukken, zonder afleidende kleuren. Voole aandacht voor het onderwerp

Het afsluitende advies is om gebruik te maken van de zegeningen van het internet: een schat aan informatie onder handbereik. Zoek eens naar straatfotografen en verdiep u eens in de foto’s die zij gemaakt hebben. Zo zult u zien dat iedere straatfotograaf een eigen stijl heeft ontwikkeld en zelfs hoe foto’s tot stand zijn gebracht. Een aanrader is om de website van WNYC te bezoeken en te genieten van de schat aan informatie die aangeboden wordt op het gebied van straatfotografie (http://www.wnyc.org/streetshots/). Ook zeker de moeite waard is het om de video te bekijken van Magnum fotograaf Bruce Gilden en zijn brutale werkwijze. Deze video treft u aan onder dit artikel.

Dank u wel voor het lezen van dit artikel en natuurlijk veel succes met uw straatfotografie. Wees niet verlegen en denk aan de mooie foto’s die u gaat maken. Het is zeker de moeite waard.

Bron: H De Pagter

Tot de volgende,